Seksualność jest jedną z bardzo ważnych sfer życia – na każdym jego etapie. Jak wpływa na nią dojrzały wiek? Z jednej strony pozytywne, ponieważ ludzie około pięćdziesiątki często znają już swoje ciało i jego potrzeby, lecz z drugiej – niestety – upływ czasu robi swoje. Mowa przede wszystkim o zmianach hormonalnych, które mogą negatywnie wpłynąć na cały obszar psychoseksualności. Jednym z ważnych w tym kontekście hormonów steroidowych jest DHEA. Jak dokładnie oddziałuje na organizm i z czym wiąże się spadek jego poziomu – zarówno u kobiet, jak i mężczyzn?
Spis treści:
- Hormony w świecie dojrzałych ludzi
- DHEA – co to właściwie jest?
- Spadek poziomu DHEA – jak wpływa na życie seksualne?
- DHEA – nowa jakość seksu po pięćdziesiątce
Hormony w świecie dojrzałych ludzi
Zmiany hormonalne, które zachodzą wraz z wiekiem, dotyczą przede wszystkim osi podwzgórze-przysadka-gonady (jajniki u kobiet, jądra u mężczyzn). Przykładowo u kobiet bardzo ważną rolę w zakresie seksualności odgrywają estrogeny (oddziałują m.in. na unaczynienie, przepływ krwi w obrębie pochwy oraz odpowiednie nawilżenie tego obszaru) oraz progesteron (działa regulująco na funkcje seksualne, które wynikają z pracy ośrodkowego układu nerwowego). Niestety – stężenie obu tych hormonów w okresie okołomenopauzalnym naturalnie spada.
U mężczyzn kluczowy jest zaś testosteron, który odpowiada za prawidłową erekcję, libido, generalną sprawność seksualną oraz satysfakcję ze zbliżeń. [1] Podczas andropauzy obserwuje się jednak obniżenie jego poziomu, a zatem istnieje duże ryzyko, że wszystkie wymienione tu aspekty stracą na jakości.
Coraz częściej mówi się jednak nie tylko o wymienionych tu hormonach, lecz także DHEA (dehydroepiandrosteronie). Czym dokładnie jest ten hormon steroidowy i co ma wspólnego ze sferą seksualności?
DHEA – co to właściwie jest?
DHEA to endogenny hormon steroidowy, który wytwarzany jest w korze nadnerczy. Inaczej określa się go androgenem nadnerczowym, chociaż tak naprawdę nie działa w sposób bezpośredni, czyli tak, jak najbardziej znany androgen – testosteron. Jest to bowiem tzw. prekursor hormonów płciowych. Oznacza to, że dopiero w tkankach jest przekształcany właśnie we wspomniane hormony. U kobiet ulega konwersji do estrogenów, a u mężczyzn dochodzi do syntezy testosteronu i innych androgenów. Co ciekawe, dane wskazują, że opisywany tu pro-hormon jest prekursorem nawet 75% estrogenów u pań, które są jeszcze przed menopauzą, oraz 50% androgenów u panów. [1,2]
Opisywana tu konwersja nie zależy jednak od płci, lecz – co ważne – także od wieku. Jeśli chodzi o stężenie DHEA (oraz jego siarczanu DHEA-S), jest ono najwyższe u osób mających 25-35 lat. Szybko jednak zaczyna spadać, zmniejszając się średnio o około 5% rocznie. W wyniku tych procesów, w organizmach 60-70-latków jest już tylko około 10-20% DHEA(S), jakie mieli w wieku 30 lat. [1,2,3,6]
Spadek poziomu DHEA – jak wpływa na życie seksualne?
W wyniku związanego z wiekiem spadku estrogenu, wiele kobiet odczuwa nieprzyjemności w obszarach intymnych – przede wszystkim jest to suchość pochwy, bolesność w trakcie zbliżeń, podrażnienia miejsc intymnych, a także zwiększona częstotliwość występowania infekcji w tym obszarze. U mężczyzn – jak to zostało wspomniane – obniża się zaś poziom testosteronu, co na wielu płaszczyznach może negatywnie wpłynąć na jakość życia seksualnego. [1,3]
Co więcej, warto pamiętać, że seksualność to nie tylko sfera fizyczna. Dużą rolę odgrywają tu relacje pomiędzy partnerami, a także stan psychiczny każdej ze stron. W tym obszarze DHEA również ma znaczenie – znajduje się bowiem m.in. w przedniej części przysadki, podwzgórzu czy ciele migdałowatym. Jego poziom wiąże się także z poziomem kortyzolu – w niektórych stanach, jak np. silny stres, obserwuje się spadek stosunku DHEA/kortyzol. Co przy tym najważniejsze, DHEA wykazuje ochronne działanie względem neuronów ulokowanych w hipokampie – zabezpiecza je przed oksydantami oraz hamuje działanie zbyt wysokiego stężenia wspomnianego już kortyzolu. [1,6]
Warto też wiedzieć, że DHEA określane jest neurohormonem, ponieważ skutkiem jego działania jest także wzrost poziomu serotoniny – nazywanej potocznie „hormonem szczęścia”. Biorąc to wszystko pod uwagę, zrozumiałym jest, że zmiany poziomu opisywanego tu hormonu steroidowego powiązane są np. z zaburzeniami nastroju czy odczuwanym lękiem. [4,5] To zaś w pośredni, jak i bezpośredni sposób, przekłada się na chęć i gotowość do zbliżeń, a tym bardziej – czerpanie z nich satysfakcji. Obniżony nastrój to zwykle także obniżone libido. Podobnie niekorzystnie oddziałuje napięcie i stres, a jak to zostało wyjaśnione – DHEA może mieć działanie ochronne przed ich wpływem.
DHEA – nowa jakość seksu po pięćdziesiątce
Po zapoznaniu się z wszystkimi powyższymi informacjami, dobrym pomysłem może wydać się dodatkowa podaż DHEA – tak, wiele badań potwierdza, że przynosi ona korzystny wpływ m.in. właśnie na obszar seksualności. Zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, może skutkować podwyższeniem libido – u pań dodatkowo też lepszym nawilżeniem pochwy, a u panów mniejszym ryzykiem problemów z potencją.
Jakie jest wskazywane przez ekspertów dawkowanie? Zależy ono od płci, co wynika z naturalnych predyspozycji (stężenie wydzielanego endogennie DHEA jest około 20% niższe u pań niż u panów): [2]
- kobiety – początkowo poleca się rozpoczęcie terapii od 5 mg DHEA na dobę, maksymalnie zwiększając do 25 mg;
- mężczyźni – początkowo 10 mg na dobę, maksymalnie dochodząc do 50 mg.
Podwyższanie dawki powinno przebiegać powoli, mniej więcej co 2 tygodnie o 5-10 mg. Co przy tym ważne, wskazane jest przyjmowanie preparatów dostarczających DHEA wraz z posiłkiem, co ułatwia ich wchłanianie. [1,5,6]
Jednym z tego typu produktów jest Biosteron – lek występujący w dwóch wersjach: tabletek dostarczających 10 lub 25 mg DHEA. Warto przy tym wiedzieć, że efekty stosowania tego typu środków nie są natychmiastowe. Organizm stopniowo zacznie uzupełniać spadki opisywanego tu składnika, przynosząc widoczne rezultaty po kilku tygodniach. Nie należy jednak obawiać się długotrwałego wsparcia – wspomniany Biosteron przeznaczony jest do długofalowego stosowania. Jeśli przyjmuje się go zgodnie z wytycznymi, jest przy tym bardzo dobrze tolerowany. Warto jednak wiedzieć, że jeśli najwyższe dawki przyjmuje się przez długi czas – tzn. kobiety 25 mg, a mężczyźni 50 mg – wskazane jest regularne sprawdzanie poziomu DHEA w osoczu. [1,6] By wsparcie było w pełni bezpieczne!
Źródła:
- Jarząbek-Bielecka, G., Plagens-Rotman, K., Religioni, U., Kędzia, W., Merks, P. (2020), Znaczenie DHEA w zdrowiu seksualnym w okresie przekwitania, Farmacja polska. 9. 537–540.
- Karasek, M., Dehydroepiandrosteron (DHEA) u kobiet po menopauzie, Przegląd Menopauzalny 2005; 4: 8–13
- Gałczyński, K., Poleszak, E., Kasperek, R., Romanek-Piva, K., Kulik-Rechberger, B., Rechberger, T., Nowe perspektywy leczenia atrofii urogenitalnej u kobiet – dopochwowa terapia DHEA, Przegląd Menopauzalny . 2013, Vol. 12 Issue 2, p111-114. 4p.
- Babuśka-Roczniak, M., Roczniak, W., Rola dehydroepiandrosteronu w procesie starzenia, Probl Med Rodz 2009;3(28):46–48
- Zalewski, A., wywiad z dr hab. n. med. Lucyną Bednarek-Papierską: DHEA – hormon młodości. Wiedza potwierdzona naukowo czy slogan marketingowy?, „biotechnologia.pl”, 09.01.2019 [dostęp: 06.06.2022]
- Biosteron – Ulotka dla pacjentów: https://biosteron.com.pl/wp-content/uploads/2019/01/Uloka_dla_pacjentow.pdf
