Kolagen to jedno z kluczowych dla nas białek – stanowi aż około 1/3 wszystkich protein, jakie posiadamy w naszych organizmach.[1] Pełni przy tym szereg istotnych funkcji, zwłaszcza strukturalnych. Buduje bowiem większość naszych narządów i tkanek, w tym kości, ścięgna, chrząstki czy stawy. Biorąc pod uwagę te ostatnie, ich forma jest szczególnie ważna m.in. u sportowców, których układ kostno-stawowy podlega nieraz dużym obciążeniom. Jak dokładnie wspomagać swoje stawy? Skąd czerpać prozdrowotne składniki? Jak mądrze stosować suplementację i ile kolagenu dziennie warto spożywać?

Spis treści:

  1. Kolagen – co to właściwie jest?
  2. Obecność kolagenu w ciele
  3. Cenne działanie kolagenu
  4. Kolagen – żywienie z suplementacją
  5. Sportowcy na celowniku
  6. Co jeszcze warto wiedzieć o suplementacji kolagenu?

Kolagen – co to właściwie jest?

Jak to zostało wspomniane, kolagen to jedno z najistotniejszych dla ludzkiego organizmu białek. Jest obecny w strukturze tkanki łącznej, zapewniając m.in. jej sprężystość, elastyczność i wytrzymałość. Kolagen jest również białkiem występującym przy budowie naczyń krwionośnych oraz skóry [4]. Wszystko dzięki jego unikatowej strukturze – kolagen jest bowiem bardzo bogaty w aminokwasy.

Obecnie znanych jest 29 rodzajów kolagenu. Różnią się one od siebie genetycznie, pełnią odmienne funkcje, znajdują się w innych obszarach organizmu i w różnych ilościach [1,5]. Dzieli się je na dwie grupy:

  • kolageny fibrylarne
  • kolageny niefibrylarne.

Szczególnie interesujące są te pierwsze, które stanowią 90% wszystkich kolagenów, jakie znajdują się w organizmach zwierzęcych (w tym także ludzkich) [1].

Co ciekawe, znaczną większość włókien kolagenowych określa się jako heterotypowe – oznacza to, że składają się z różnych typów kolagenu. Odbiciem tego jest obraz poszczególnych tkanek i narządów, przykładowo w kościach znaleźć można zarówno kolagen typu I, jak i typu V, zaś w chrząstkach łączą się typy: II, XI, IX bądź II i III itd. [1]

Obecność kolagenu w ciele

Poziom kolagenu w organizmie nie jest stały. Białko to jest cały czas zarówno syntetyzowane, jak i degradowane. To, w jakim tempie oraz ilościach, zależy od wielu aspektów. Wpływają na to m.in. różnego rodzaju czynniki wewnętrzne oraz warunki zewnętrzne (w tym np. narażenie na zbyt niskie lub wysokie temperatury) [3].

Istotne oddziaływanie ma w tym zakresie także wzmożone uprawianie sportu. Aktywność fizyczna, zwłaszcza ta wykonywana na wysokim poziomie intensywności, wpływa na zwiększoną eksploatację włókien kolagenowych [4].

Niestety, na niekorzyść działa w tym kontekście także wiek – poziom kolagenu zaczyna spadać już od około 25. roku życia. U 50-latków spadek ten gwałtownie się zwiększa, a po około 60. roku życia synteza kolagenu zostaje właściwie zatrzymana [4].

Co ważne, dla odpowiedniej syntezy kolagenu istotna jest też dieta, w tym przede wszystkim obecność w jadłospisie witaminy C– gdy dostarcza się odpowiednią jej ilość, wspomagane są procesy naturalnej odnowy kolagenu.

W celu zadbania o prawidłowy poziom tego składnika warto zwrócić uwagę także na stres oraz palenie papierosów – czyli elementy, z którymi współczesny człowiek styka się właściwie na co dzień, a które nie są sprzymierzeńcem zdrowia [3,4,7].

Cenne działanie kolagenu

Odpowiednia ilość kolagenu – o którą można zadbać, spożywając wraz z dietą wspomnianą witaminę C – jest szczególnie istotna dla zachowania zdrowia układu motorycznego. Dzięki temu możemy zapewnić prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych, kości (w tym zębów), chrząstki, dziąseł i skóry. 

Kolagen – żywienie z suplementacją

Do naturalnych źródeł kolagenu należą produkty odzwierzęce. Są to przede wszystkim różnego rodzaju galarety, żelatyny, salceson, podroby czy golonka [7]. Warto jednak wiedzieć, że rodzaje mięsa różnią się dostarczanym kolagenem. Przykładowo kolagen pochodzenia wieprzowego zawiera głównie typy I i III, drobiowego jest bogaty głównie w kolagen typu II, wołowego to w większości przypadków typ I (czasami też II i III), a rybi – typ I [5].

Poza dodaniem do swojego menu odpowiednich produktów, wsparciem dla organizmu może być w tym zakresie uzupełnienie żywienia o suplementację. Suplementy diety, które zawierają kolagen, mogą przybierać różne formy: kapsułek, saszetek do rozpuszczania, kropli.

Co ważne, tego typu produkty często zawierają w sobie nie tyle sam kolagen w podstawowej jego formie, co hydrolizaty. Powstają one z żelatyny zwierzęcej, która pozyskiwana jest właśnie w procesie częściowej hydrolizy enzymatycznej (jest to początkowy etap procesu trawienia, który umożliwia pozyskanie rozpuszczalnych peptydów [5]). Dużą zaletą hydrolizatów kolagenu jest to, że cechują się wysoką jakością i efektywnością – nawet podczas długofalowej suplementacji [3].

Co więcej, warto zwracać szczególną uwagę na produkty, które złożone są nie tylko z kolagenu, lecz także innych składników, jak np. chondroityny, witaminy C, ekstraktu z imbiru, glukozaminy czy kwasu hialuronowego. Przykładem jest suplement diety Orton Flex. Zawarty w nim imbir lekarski wykazuje właściwości wspomagające ruchomość i elastyczność stawów. Z kolei  witamina C wspiera produkcję kolagenu, co oddziałuje na zapewnienie optymalnego funkcjonowania kości i chrząstki. Dodatkowo w suplemencie znajdują się również glukozamina i chondroityna, które w organizmie człowieka są jednymi z podstawowych składników strukturalnych chrząstki[6], a także kwas hialuronowy  – główny składnik mazi stawowej.

Sportowcy na celowniku

Jak to zostało wspomniane, intensywne uprawianie sportu może przyczyniać się do zwiększonej eksploatacji włókien kolagenowych. Co więcej, dużą rolę odgrywa tu nie tylko sama intensywność treningów, lecz także odpowiednie wykonywanie poszczególnych ćwiczeń – ważna jest prawidłowa technika, która chroni zdrowie układu ruchu i poziom kolagenu w ciele. [4,6]

A jak mądra suplementacja kolagenu wpływa na stawy? M.in. pozwala zachować ich mobilność i prawidłową pracę.Chcąc osiągnąć tego typu efekty, ważne jest jednak odpowiednio długie przyjmowanie wybranych preparatów (co najmniej 3-miesięczne) oraz regularność w tych działaniach. Jest to istotne zwłaszcza dlatego, że – jak wspomniano powyżej – kolagen „pracuje” w organizmie przez cały czas (jego włókna nieustannie ulegają wymianie).Warto zatem systematycznie pracować nad odpowiednim wsparciem tych procesów [4].

Co jeszcze warto wiedzieć o suplementacji kolagenu?

  • Hydrolizowany kolagen cechuje się dobrą biodostępnością i wysokim poziomem biodegradowalności, ponieważ ma zdolność samoistnego rozkładu [3].
  • Ile kolagenu dziennie można spożywać? Liczne badania wskazują, że ilość 10 g hydrolizatów kolagenu na dobę jest optymalna i zapewnia prawidłową przyswajalność [3].
  • Kiedy pić kolagen – rano czy wieczorem? Poleca się stosowanie tego typu suplementów diety w godzinach porannych. Przykładem jest wspomniany już Orton Flex w formie saszetek do rozpuszczania (1 saszetkę należy rozpuścić w szklance ciepłej wody i po dokładnym wymieszaniu wypić). Podobnie jest w przypadku Orton Flex w kapsułkach – je także poleca się stosować rano, najlepiej podczas posiłku. Dzięki temu składniki aktywne będą jeszcze lepiej przyswajalne, niosąc za sobą oczekiwane wsparcie dla stawów!

Bibliografia:

  1. Czubak, K. A., Żbikowska, H. M., Struktura, funkcja i znaczenie biomedyczne kolagenów, Annales Academiae Medicae Silesiensis 2014, 68, 4: 245–254
  2. Denise Zdzieblik, Steffen Oesser, Albert Gollhofer, and Daniel König. Improvement of activity-related knee joint discomfort following supplementation of specific collagen peptides. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism. 42(6): 588-595. https://doi.org/10.1139/apnm-2016-0390
  3. Dybka-Stępień, Katarzyna & Walczak, Piotr. (2009). Collagen hydrolysates as a new diet supplement. Biotechnology and Food Science. 83-92
  4. Książek-Czekaj, A., Wiecheć, M., Kolagen – w jaki sposób wspiera pracę fizjoterapeuty?, Praktyczna fizjoterapia & rehabilitacja, nr 124 (Marzec 2021)
  5. Pawlak, M., Podgórski, T., Kolagen – fakty i oczekiwania, Food Forum Nr 1 (Luty 2018)
  6. Ptak, E., Ihnatowicz, P., Dieta i suplementacja u sportowców z RZS, Body Challenge Nr 23, sierpień 2019
  7. Turek, I., Kolagen niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu!, „pl

OF/1/22

Redakcja serwisu NaszeZdrowie.net

Tematy: zdrowe kolana

Polecamy także

Makaron z cukinią, bakłażanem i burratą

W chłodne jesienne wieczory nie mamy siły gotować. Szczególnie, gdy jesteśmy zmęczeni po pracy. Ale warto. Jak pokazują…

Listopad – miesiąc świadomości nowotworów męskich

Jak wygląda profilaktyka nowotworów występujących u mężczyzn, czyli jak dbać o zdrowie i zapobiegać chorobom. Nowotwory to jedne…

Przepis na Halloween: Dyniowy zawijaniec z ciasta francuskiego

Składniki: Kilogram dyni piżmowej – bo nie trzeba jej obierać ze skóry 1 opakowanie ciasta francuskiego 2 pomarańcze…

Weekend w Atenach

Gdzie jechać, żeby jeszcze nacieszyć się słońcem? Podpowiadamy: spędź weekend w Atenach! Ateny to miasto, które doskonale łączy…

Miesiąc Świadomości Raka Piersi - jak dbać o zdrowie i minimalizować ryzyko?

Rak piersi to jeden z najczęstszych nowotworów, który dotyka kobiety na całym świecie. Co roku w Polsce diagnozuje…

Przepis na niedzielę: wegański bigos z cukinii

Wrzesień to wspaniały moment w roku - wiele sezonowych warzyw i owoców wciąż można w warzywniakach i sklepach.…

Weekend w Lublinie

Lublin to miasto, które ma wiele do zaoferowania. Tu znajduje się jedna z najstarszych i najlepiej zachowanych starówek…

Sezon na Kanie

Kania, a właściwie Czubajka Kania jest grzybem z rodziny pieczarkowatych. Przez grzybiarzy i smakoszy lubiana ze względu na…

Przepis na niedzielę: wegański barszcz

I zaczęła się kalendarzowa jesień! Jej początki to szczyt sezonu buraczanego i doskonała okazja do przygotowywania pierwszych barszczy.…

Ziemniaki - przysmak jesienny

Dla wielu z nas, zwłaszcza żyjących w miastach, gdzie wszystkie produkty spożywcze są dostępne od ręki, kalendarz rolniczy…

Dzień Grzyba 24.09.2024

Pewnie nie każdy wie, ale 24 września obchodzimy Dzień Grzyba. A czym właściwie jest grzyb? Może się to…

Rowerem po Polsce – aktywność i podróże w jednym, także jesienią

Które regiony w Polsce najlepiej zwiedzać na rowerze? Podpowiadamy, jakie trasy warto wybrać i które miasta są przyjazne…

Jak zapobiegać nawrotom kamicy nerkowej: praktyczne porady i profilaktyka

Kamica nerkowa to problem, który dotyka wielu kobiet i mężczyzn, szczególnie między 30. a 50. rokiem życia. Szacuje…

Weekend w Berlinie

Berlin – Stolica Niemiec to miasto położone zaledwie 515 km od Warszawy. Jest to idealne miasto na weekend…

Makaron z kurczakiem

Składniki: Oliwa z oliwekCebula biała (pół)Cebula czerwona (3/4)Czosnek (2 ząbki)Pomidory (2)Cukinia (1)Papryka (kolor dowolny może być mix) (1)Pomidory…

Jak włączyć ruch do codziennego życia

Proste sposoby na codzienną aktywność W dobie rosnącej automatyzacji i siedzącego trybu życia, włączanie ruchu do codziennych czynności…

Podróże: Kraina wiecznej wiosny

Madera Madera, nazywana krainą wiecznej wiosny, to wyspa położona na Oceanie Atlantyckim, w okolicach północno-zachodniej Afryki. Należy do…

Przepis na pysznego Langosza

Składniki: mąka pszenna (ok. 400g)drożdże (Świeże lub suszone) (20 g lub 7g)szklanka mleka (ok. 250ml)płaska łyżeczka solipłaska łyżeczka…

Jak ubierać dziecko

Praktyczny poradnik dla rodziców. Właśnie zaczął się wrzesień, a wraz z nim początek szkoły i okres tzw. ubrań…

Podróże: Rajskie wyspy (cz.2)

Mauritius Położony o zaledwie 250 km od Reunion Mauritius jest zupełnie inną wyspą. Należy do Afryki a walutą…

Wekowanie potraw

Praktyczny sposób na przedłużenie świeżości Wekowanie, czyli konserwowanie żywności w słoikach, to tradycyjna metoda przedłużania trwałości potraw, która…

Budowanie odporności zaczyna się latem!

Lato w pełni, mało kto więc myśli o sezonie zimowym. Z jednej strony - to nic dziwnego! Z…

Podróże: Rajskie wyspy (cz.1)

La Reunion Miejsc na wakacje czy też zwykłą podróż jest wiele. Każdy lubi co innego , jedni wolą…

Chłodnik jagodowy z miętą

Lipiec to czas upałów i wspaniałych leśnych owoców, takich jak porzeczki, maliny, jeżyny i jagody. Aż żal nie…

Domowy przecier z pomidorów

Domowy przecier pomidorowy to wszechstronny produkt, który będzie bazą dla wielu potraw – od zup, przez sosy, po…

Sałatka na lunch w biurze

Pyszna i wyjątkowo kolorowa sałatka to świetny pomysł na lunch, obiad lub na kolację. To przepis super uniwersalny.…

Kleszcze - jak być bezpiecznym?

Rosnąca ilość kleszczy oraz przenoszonych przez nie chorób mrozi krew w żyłach nie tylko rodzicom dzieci , ale…

Urlop w mieście-jak bezpiecznie korzystać z basenu

Lato, lato, lato czeka/ Razem z latem czeka rzeka - śpiewaliśmy nieraz w dzieciństwie. W dorosłym życiu większość…

Kalendarz przetworów

Domowe przetwory to zarazem tradycja i nowoczesność - gwarantują nam bowiem zdrowe i smaczne jedzenie w okresie, gdy…

Rodzinne rytuały i znaczenie wspólnych posiłków

Jednym z przepisów na utrzymanie ogólnego dobrostanu jest bezpośredni kontakt z naszymi bliskimi i wspólne spędzanie czasu -…

Szafran i żeń-szeń - naturalne wsparcie w prawidłowej pracy układu nerwowego

Stres – chroniczny towarzysz współczesności Co to jest stres? Najprościej można go zdefiniować jako reakcję organizmu w odpowiedzi…

Pierwsze kroki na siłowni - Plan treningowy na 4 tygodnie dla początkujących

Ludzie decydują się na regularne treningi na siłowni z wielu różnych powodów. Jedni pragną zrzucić zbędne kilogramy i…

Jak utrzymać zdrowie układu moczowego na wakacjach?

Wakacje to czas relaksu, przygód i nowych doświadczeń, jednakże dla wielu osób, w szczególności dla kobiet, podróżowanie może…

Dieta w profilaktyce i leczeniu osteoporozy

Spis treści: Składniki diety istotne w profilaktyce i leczeniu osteoporozyWapń - rola w organizmieWapń - źródła w diecieCzynniki…

Dlaczego budowanie więzi rodzinnych jest ważne?

15 maja br. odbędzie się XIII finał akcji organizowanej przez Instytut Humanites – Człowiek i Technologia:  HumanBE -…

Sałatka ziemniaczana na każdą okazję!

Bardzo smaczna sałatka ziemniaczana z sosem winegret. Polecam ją na wszelkiego rodzaju okazje, czy to imprezy domowe, czy…

Zmierz się z osteoporozą – zachęca Anna Jurksztowicz

Dlaczego zdecydowała się Pani zostać ambasadorką kampanii "ZMIERZ SIĘ"?Przemówiły do mnie liczby. Osteoporoza to wyniszczająca, podstępna i bardzo…

Problemy z oddawaniem moczu? Może to przerost prostaty?

Mimo że wielu mężczyzn nie zwraca uwagi na swoją prostatę aż do wystąpienia problemów, jest to niezwykle istotny…

Przepis na Barszcz Wigilijny

Barszcz Wigilijny Nie ma Wigilii bez barszczu wigilijnego. Oto mój sprawdzony przez wiele lat przepis.Na tydzień wcześniej przygotowuję…

Przepis na pierniczki

Pierniczki 300 g mąki pszennej + mąka do podsypywania ciasta podczas wałkowania 150 ml miodu 50 g cukru…

Co dzieje się z organizmem przez brak snu. Do czego prowadzą notoryczne trudności z zasypianiem?

Większość z nas lubi na co dzień się wyspać. Kiedy snu zaczyna brakować, pojawia się niepokój, gonitwa myśli…

Skóra zwierciadłem kondycji naszego organizmu

Piękno pochodzi od wewnątrz, a skóra mówi dużo o kondycji naszego organizmu. Skóra jest największym organem ludzkiego organizmu,…

Jak dbać o skórę maluszka – wsparcie dla młodych mam!

Skóra to jeden z największych narządów ludzkiego organizmu. Troska o nią jest zatem bardzo ważnym elementem dbania o…

Wsparcie dróg moczowych w okresach infekcyjnych po antybiotykoterapii

Infekcje intymne to wstydliwy i kłopotliwy problem, z którym statystycznie co druga kobieta boryka się przynajmniej raz z…

Naturalne wsparcie układu moczowego – sprawdź, jak o siebie zadbać!

Zdrowie układu moczowego jest niezwykle ważne. Jego prawidłowe działanie pozwala bowiem pozbywać się z organizmu niekorzystnych produktów przemiany…

Stres i jego wpływ na sen – 15 sposobów, jak siebie wspomóc!

Stres to nasz codzienny towarzysz. Praca, dzieci, związek, relacje z przyjaciółmi, wyzwania finansowe, troska o dom, chęć zadbania…

Jak wspomóc odporność dziecka w sezonie jesienno-zimowym?

Układ odpornościowy dziecka ma na co dzień wiele wyzwań, a szczególnie trudne czekają go w sezonie jesienno-zimowym. W…

Praca biurowa – jak wspomóc wzrok podczas pracy przed komputerem?

Na skutek rozwoju technologii, coraz więcej czasu spędzamy przed ekranami, zarówno w pracy, jak i w czasie wolnym.…

Profilaktyka chorób serca – dlaczego bez magnezu ani rusz?

Magnez (Mg) to jeden z najważniejszych jonów, których ludzki organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Odgrywa ważną rolę m.in.…

W życiu nic mnie nie przerasta – jak utrzymać prawidłowy poziom testosteronu?

Testosteron jednoznacznie kojarzy się z męskością – i słusznie. Jest to jeden z głównych hormonów steroidowych, wydzielanych przede…

DHEA – na ratunek seksualności! Jak poprawić jakość życia seksualnego po pięćdziesiątce?

Seksualność jest jedną z bardzo ważnych sfer życia – na każdym jego etapie. Jak wpływa na nią dojrzały…

Sport a zdrowie stawów – 5 skutecznych zasad, jak o nie dbać

„Sport to zdrowie” – czy zawsze? Cóż, nie jest tajemnicą, że aktywność fizyczna wiąże się z obciążeniem i…

Kamica nerkowa? Nigdy więcej!

Wskazuje się, że co najmniej raz w życiu napadu kolki nerkowej doświadcza 5 proc. kobiet i nawet 10…

Jak dbać o zdrowie nóg każdego dnia? 7 sprawdzonych sposobów 

Troska o zdrowie nóg powinna przyświecać nam na co dzień. Współczesny pęd nie ułatwia bowiem dbania m.in. o…

Rola żelaza w utrzymywaniu odporności – sprawdź, jak wesprzeć swój organizm!

Żelazo jest dla nas jednym z niezbędnych składników – dzięki jego odpowiedniej ilości, możemy prawidłowo funkcjonować. Jest bowiem…

Przytłacza Cię codzienne zmęczenie i chcesz się go pozbyć? Sprawdź, co ma z tym wspólnego… magnez!

XXI wiek nie rozpieszcza naszych organizmów. Żyjemy szybko, wypełniając naszą codzienność stresem i presją, a ilość docierających do…

Hemoroidy – temat wstydliwy, a tak powszechny! Sprawdź, jak działać prewencyjnie

Hemoroidy, a w zasadzie nieprawidłowości w ich zakresie, to dla wielu osób bardzo wstydliwy problem. Jako że niewiele…

Co spakować do walizki na wakacje z dzieckiem?

Przygotowanie bagażu do wyjazdu wakacyjnego z dziećmi często jest nie lada wyzwaniem. Trzeba bowiem być gotowym na wszystkie…

Insulinooporność a magnez – jak ustrzec się niedoborów i dlaczego jest to aż tak ważne?

Insulinooporność to problemem, który dotyczy coraz większej części społeczeństwa. Na jej rozwój wpływa bardzo wiele czynników – wiek,…

Jak uniknąć nawrotu kamicy nerkowej?

Kamica nerkowa jest problemem, który dotyczy bardzo wielu osób – wskazuje się, że doświadcza jej około 5-20% populacji…

Ruszczyk kolczasty – jak może wesprzeć Twój organizm? Właściwości i zastosowanie

Ruszczyk kolczasty to jedna z roślin, które od starożytności pełnią ważną rolę w zakresie wspierania ludzkiego organizmu. Jest…

Żelazo dwuwartościowe vs. trójwartościowe – czym się różnią i które skuteczniej nas wspiera?

Żelazo to jeden z najistotniejszych składników mineralnych, które znajdują się w naszych organizmach. Choć mamy go znacznie mniej…

Lekkie nogi – jak zadbać o prawidłowe krążenie żylne?

Potrzeba wzmożonej troski o układ żylny dotyczy dużej części społeczeństwa. Współczesna codzienność, która pełna stresu, nieodpowiedniego żywienia i…

Witamina D latem – dlaczego całoroczna suplementacja jest ważna?

Dane wskazują, że niski poziom witaminy D we krwi dotyczy nawet 80-90% populacji (niezależnie od płci, wieku czy…

Jak przygotować się do snu?

Chcesz spokojnie spędzić okres przygotowań do świąt i nacieszyć się świętami? To się wysypiaj! Jak nastroić organizm, by…

Radosne święta. Również dla nerek!

Są narządem, który według chińskiej medycyny jest odpowiedzialny za witalność, a według zachodniej oczyszczalnią, fabryką i centrum sterowania…

Konsekwencje nieleczonych zaburzeń snu u osób starszych

Problemy ze snem pojawiają się i są uciążliwe na wszystkich etapach naszego życia. Jednak gdy problem dotyka osób…

DHEA dla kobiet po 40.

Dehydroepiandrosteron zmniejsza poczucie przewlekłego zmęczenia, poprawia funkcje poznawcze, wpływa na przemianę materii, poprawia libido – to jedne z…

Rodzinny wyjazd na narty

Wspólne szusowanie po śniegu jest możliwe nie tylko w Karpatach, ale również na Pomorzu i w centrum Polski.…

Dermokosmetyki – Shecell dermatologic i Cudocell Max

Odwodniona, naczynkowa, skłonna do przebarwień, wymagająca skóra potrzebuje specjalistycznej pielęgnacji. Odpowiedzią na jej potrzeby są powstałe dermokosmetyki zawierające…

Jego Wysokość BIGOS!

Króluje na stołach, choć wywodzi się z gminu – jest dzieckiem piętnastowiecznej biedy i pomysłowości Uznajemy go za…

Świąteczny work life balance

  Bądź konsekwentna, a zdążysz „ogarnąć” dom i bliskich w okresie świąt, zaprezentować swój kulinarny kunszt i –…

6 porad na święta

  Niepotrzebne skreśl W grudniu dzień trwa tylko niecałe osiem godzin i dochodzą nam dodatkowe obowiązki związane z…

Jestem szczęśliwa - wywiad z Beatą Pawlikowską

O tym, jak dobrze żyć, pozytywnie myśleć oraz czego można nauczyć się od kotów opowiada podróżniczka, pisarka i…

Jak wesprzeć układ oddechowy u dziecka jesienią?

Infekcja dróg oddechowych to ciężki okres dla malucha. Temperatura, bóle gardła, katar, nieprzespane noce… Każdy rodzic chce tego…

Niezbędnik grzybiarza

Grzyby nie mają żadnej wartości odżywczej, są tylko smaczne – jeszcze do niedawna krążyła o nich taka marna…

Miłość jest w życiu najważniejsza

W październiku Katarzyna Żak będzie świętować wydanie nowej płyty. Tym razem tylko o… miłości. Wszystkie teksty są autorstwa…

Spadek melatoniny u osób starszych i problemy ze snem

Trudniej nam zasnąć przy jej niedoborach, w nocy częściej się budzimy, krócej śpimy. W efekcie czujemy się zmęczeni…

Złoto Azteków - dynia

Wzmacnia układ odpornościowy, przeciwdziała nowotworom i chorobom krążenia, usprawnia spalanie tłuszczu, łagodzi objawy choroby nerek, działa uspokajająco i…

6 porad na jesień 2019

  1. Zaszczep się przeciw grypie Nie czekaj, aż twoich najbliższych dopad­nie grypa. Jeśli nie macie przeciwwskazań, postaraj…

Prostata – męski gruczoł

Przez całą młodość panowie nawet nie mają świadomości jej istnienia. Bo dobrze działa. Niestety, koło pięćdziesiątki zaczyna nieprzyjemnie…

Witaminy – jesienni superbohaterowie

Kichamy, kaszlemy… Jak co roku. Mówimy sobie: „W końcu to jesień!”. Ale tak nie musi być! Tym bardziej, że coraz więcej osób ciężko znosi zakażenia górnych dróg oddechowych. Na pomoc przychodzą witaminy D, E i A.

Radosna i błyskotliwa!

  DHEA wpływa na dobry nastrój i zmniejsza uczucie przewlekłego zmęczenia. Jego pełna nazwa to dehydroepian­drosteron. Ale lekarze…

Idealny jesienny dzień

  O tym, czy zbliżające się jesienne dni spędzimy w dobrym nastroju, pełni werwy i energii, czy też…

Kamica nerkowa – cichy wróg

Jak zachować nerki w dobrym zdrowiu? Czy wystarczy przestrzegać diety, by nie mieć problemów z „kamieniami”? Są jednym…

Profilaktyka AMD - jak dieta wpływa na narząd wzroku

Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) powoduje uszkodzenie siatkówki oka i jest związane z wiekiem. Można je ograniczyć. Dowiedz się jak!

Z psem na plażę

Wyjazd na wakacje to radość dla całej rodziny. Wyjazd z czworonogim pupilem to radość podwójna. By wypadł doskonale,…

Gazpacho i tarator – chłodne zupy na gorące dni

Znajdują się w menu każdego kraju, w którym doskwierają upały. O czym mowa? O chłodnikach!

Tai chi, czyli pakiet antystresowy

50 % pracujących deklaruje, że doświadcza w pracy nadmiernego stresu. Tai chi to sposób, aby się go pozbyć.

6 porad na lato

Zabrać rowery czy wypożyczyć? W miejscach, w których spędzamy urlopy, wypożyczalnie działają niemal na każdym rogu. Oferowany tam…

Jestem stworzona do rozmów z ludźmi

O tym, jak żyć w harmonii z sobą samą, co sprawia, że jest szczęśliwa, i dlaczego tęskni za…