Trudniej nam zasnąć przy jej niedoborach, w nocy częściej się budzimy, krócej śpimy. W efekcie czujemy się zmęczeni i rozbici.

Nasze ciała są jak perfekcyjna pani domu. Sprząta i dekoruje go według ustalonego 24-godzinnego planu, z zegarkiem w ręku. Jednak z wiekiem o czymś tam zapomni, czegoś nie dopilnuje. Podobnie, według pory dnia, w określonej kolejności i ustalonych cyklach odbywają się procesy życiowe w naszych organizmach. Idealnie zsyn­chronizowane. Niestety, tylko do czasu.

Rytm okołodobowy

Rankiem się budzimy, wieczorem idziemy spać. Do południa wrażliwość wzrokowa i koordynacja ruchowa są na najwyższym poziomie, by nieco spowolnić w porze obiadowej i wrócić do wysokich rejestrów późnym popołudniem. Według pory dnia zmienia się aktywność hormonalna narzą­dów wewnętrznych, ciśnienie tętnicze, tempo pracy serca itp. Kluczem do zrozu­mienia tego zjawiska jest pojęcie rytmu okołodobowego, czyli czasu i kolejności, w jakiej następują procesy życiowe. Tym rytmem rządzi zegar biologiczny – zespół zjawisk mających miejsce w komórkach i tkankach. Dzięki nim organizm sam mierzy czas i uruchamia, zwiększa lub obniża aktywność narządów wewnętrz­nych oraz koordynuje ich pracę. A kto jest zegarmistrzem, który dba, by pracował dokładnie? Jest nim melatonina, o której zapewne słyszeliśmy, że ułatwia zasypianie i polepsza jakość snu [2].

Hormon ciemności

Melatonina jest produkowana głównie w szyszynce. Jej powstawanie ulega w ciągu doby rytmicznym zmianom i jest uzależ­nione od natężenia światła docierającego do receptorów. Oświetlenie działa hamująco na jej wytwarzanie i uwalnianie. Stąd obfi­cie wydzielana jest w nocy, a w ograniczo­nej ilości w dzień. Oprócz pozytywnego wpływu na zasypianie, regulację faz snu i jego długości, melatonina wykazuje także aktywność przeciwzapalną i antyoksyda­cyjną, działanie immunostymulujące, prze­ciwnowotworowe, hipotensyjne, termore­gulacyjne i cytoprotekcyjne. Rytm dobowy syntezy melatoniny ulega stopniowemu spłaszczeniu wraz z wiekiem, zwłaszcza po 55. roku życia [3]. Najwięcej wydziela jej or­ganizm niemowlaka – 250 pg/ml. Organy wewnętrzne seniorów w wieku 65-85 lat już tylko ok. 25 pg/ml, dlatego trudno u nich o głęboki, długi sen. Efektem jest brak energii i złe samopoczucie. Zmianom so­matycznym na skutek wieku towarzyszą również zaburzenia lękowe. Często są wy­nikiem załamania się rytmu dnia z okresu aktywności zawodowej – co nie sprzyja wysypianiu się. Lekarze mówią wówczas o „desynchronizacji rytmów”. Stąd 40-70% osób starszych zmaga się z przewlekłymi zaburzeniami snu [4,5].

Bezpieczeństwo

Melatonina jest lekiem o bardzo szero­kim zakresie bezpieczeństwa. Mimo to lekarze odradzają stosowania syntetycz­nej melatoniny:

  • kobietom w ciąży i karmiącym,
  • dzieciom,
  • osobom z chorą wątrobą,
  • będącym pod wpływem alkoholu,
  • uczulonym na melatoninę.

Godz. 2-4 . To pora, kiedy poziom melatoniny w osoczu jest najwyższy. [1]

 

Wskazania do terapeutycznego stosowania melatoniny: – zaburzenia snu, zwłaszcza u osób w wieku podeszłym  -regulacja rytmu sen – czuwanie u osób niewidomych – niwelowanie zaburzeń wynika­jących z szybkiej zmiany stref czasowych w czasie podróży międzykontynentalnych (jet-lag).

 

Bibliografia

[1] Zawilska J.B., Nowak J.Z., Rytmy biologiczne – uniwer­salny system odczytywania czasu, Nauka 4, 2006; 129-133.

[2] Karasek M., Hormony młodości?, Endokrynologia Polska, Tom 58, Numer 2/2007.

[3] Psychiatr. Pol. ONLINE FIRST Nr 61 1–22, Published ahe­ad of print 20 January 2017, www.psychiatriapolska.pl, ISSN 0033-2674 (PRINT), ISSN 2391-5854 (ONLINE) DOI: https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/66810.

[4] Karasek M.: Melatonin, human aging, and age-related diseases. Exp. Gerontol., 2004; 39: 1723-9.

[5] Karasek M.: Role of melatonin in aging. In: Karasek M., editor. Aging and age-related diseases – the basics. New York: Nova Science; 2006. p. 83-102.

Izabela Dudzik

Polecamy także

Makaron z cukinią, bakłażanem i burratą

W chłodne jesienne wieczory nie mamy siły gotować. Szczególnie, gdy jesteśmy zmęczeni po pracy. Ale warto. Jak pokazują…

Listopad – miesiąc świadomości nowotworów męskich

Jak wygląda profilaktyka nowotworów występujących u mężczyzn, czyli jak dbać o zdrowie i zapobiegać chorobom. Nowotwory to jedne…

Przepis na Halloween: Dyniowy zawijaniec z ciasta francuskiego

Składniki: Kilogram dyni piżmowej – bo nie trzeba jej obierać ze skóry 1 opakowanie ciasta francuskiego 2 pomarańcze…

Weekend w Atenach

Gdzie jechać, żeby jeszcze nacieszyć się słońcem? Podpowiadamy: spędź weekend w Atenach! Ateny to miasto, które doskonale łączy…

Miesiąc Świadomości Raka Piersi - jak dbać o zdrowie i minimalizować ryzyko?

Rak piersi to jeden z najczęstszych nowotworów, który dotyka kobiety na całym świecie. Co roku w Polsce diagnozuje…

Przepis na niedzielę: wegański bigos z cukinii

Wrzesień to wspaniały moment w roku - wiele sezonowych warzyw i owoców wciąż można w warzywniakach i sklepach.…

Weekend w Lublinie

Lublin to miasto, które ma wiele do zaoferowania. Tu znajduje się jedna z najstarszych i najlepiej zachowanych starówek…

Sezon na Kanie

Kania, a właściwie Czubajka Kania jest grzybem z rodziny pieczarkowatych. Przez grzybiarzy i smakoszy lubiana ze względu na…

Przepis na niedzielę: wegański barszcz

I zaczęła się kalendarzowa jesień! Jej początki to szczyt sezonu buraczanego i doskonała okazja do przygotowywania pierwszych barszczy.…

Ziemniaki - przysmak jesienny

Dla wielu z nas, zwłaszcza żyjących w miastach, gdzie wszystkie produkty spożywcze są dostępne od ręki, kalendarz rolniczy…

Dzień Grzyba 24.09.2024

Pewnie nie każdy wie, ale 24 września obchodzimy Dzień Grzyba. A czym właściwie jest grzyb? Może się to…

Rowerem po Polsce – aktywność i podróże w jednym, także jesienią

Które regiony w Polsce najlepiej zwiedzać na rowerze? Podpowiadamy, jakie trasy warto wybrać i które miasta są przyjazne…

Jak zapobiegać nawrotom kamicy nerkowej: praktyczne porady i profilaktyka

Kamica nerkowa to problem, który dotyka wielu kobiet i mężczyzn, szczególnie między 30. a 50. rokiem życia. Szacuje…

Weekend w Berlinie

Berlin – Stolica Niemiec to miasto położone zaledwie 515 km od Warszawy. Jest to idealne miasto na weekend…

Makaron z kurczakiem

Składniki: Oliwa z oliwekCebula biała (pół)Cebula czerwona (3/4)Czosnek (2 ząbki)Pomidory (2)Cukinia (1)Papryka (kolor dowolny może być mix) (1)Pomidory…

Jak włączyć ruch do codziennego życia

Proste sposoby na codzienną aktywność W dobie rosnącej automatyzacji i siedzącego trybu życia, włączanie ruchu do codziennych czynności…

Podróże: Kraina wiecznej wiosny

Madera Madera, nazywana krainą wiecznej wiosny, to wyspa położona na Oceanie Atlantyckim, w okolicach północno-zachodniej Afryki. Należy do…

Przepis na pysznego Langosza

Składniki: mąka pszenna (ok. 400g)drożdże (Świeże lub suszone) (20 g lub 7g)szklanka mleka (ok. 250ml)płaska łyżeczka solipłaska łyżeczka…

Jak ubierać dziecko

Praktyczny poradnik dla rodziców. Właśnie zaczął się wrzesień, a wraz z nim początek szkoły i okres tzw. ubrań…

Podróże: Rajskie wyspy (cz.2)

Mauritius Położony o zaledwie 250 km od Reunion Mauritius jest zupełnie inną wyspą. Należy do Afryki a walutą…

Wekowanie potraw

Praktyczny sposób na przedłużenie świeżości Wekowanie, czyli konserwowanie żywności w słoikach, to tradycyjna metoda przedłużania trwałości potraw, która…

Budowanie odporności zaczyna się latem!

Lato w pełni, mało kto więc myśli o sezonie zimowym. Z jednej strony - to nic dziwnego! Z…

Podróże: Rajskie wyspy (cz.1)

La Reunion Miejsc na wakacje czy też zwykłą podróż jest wiele. Każdy lubi co innego , jedni wolą…

Chłodnik jagodowy z miętą

Lipiec to czas upałów i wspaniałych leśnych owoców, takich jak porzeczki, maliny, jeżyny i jagody. Aż żal nie…

Domowy przecier z pomidorów

Domowy przecier pomidorowy to wszechstronny produkt, który będzie bazą dla wielu potraw – od zup, przez sosy, po…

Sałatka na lunch w biurze

Pyszna i wyjątkowo kolorowa sałatka to świetny pomysł na lunch, obiad lub na kolację. To przepis super uniwersalny.…

Kleszcze - jak być bezpiecznym?

Rosnąca ilość kleszczy oraz przenoszonych przez nie chorób mrozi krew w żyłach nie tylko rodzicom dzieci , ale…

Urlop w mieście-jak bezpiecznie korzystać z basenu

Lato, lato, lato czeka/ Razem z latem czeka rzeka - śpiewaliśmy nieraz w dzieciństwie. W dorosłym życiu większość…

Kalendarz przetworów

Domowe przetwory to zarazem tradycja i nowoczesność - gwarantują nam bowiem zdrowe i smaczne jedzenie w okresie, gdy…

Rodzinne rytuały i znaczenie wspólnych posiłków

Jednym z przepisów na utrzymanie ogólnego dobrostanu jest bezpośredni kontakt z naszymi bliskimi i wspólne spędzanie czasu -…

Szafran i żeń-szeń - naturalne wsparcie w prawidłowej pracy układu nerwowego

Stres – chroniczny towarzysz współczesności Co to jest stres? Najprościej można go zdefiniować jako reakcję organizmu w odpowiedzi…

Pierwsze kroki na siłowni - Plan treningowy na 4 tygodnie dla początkujących

Ludzie decydują się na regularne treningi na siłowni z wielu różnych powodów. Jedni pragną zrzucić zbędne kilogramy i…

Jak utrzymać zdrowie układu moczowego na wakacjach?

Wakacje to czas relaksu, przygód i nowych doświadczeń, jednakże dla wielu osób, w szczególności dla kobiet, podróżowanie może…

Dieta w profilaktyce i leczeniu osteoporozy

Spis treści: Składniki diety istotne w profilaktyce i leczeniu osteoporozyWapń - rola w organizmieWapń - źródła w diecieCzynniki…

Dlaczego budowanie więzi rodzinnych jest ważne?

15 maja br. odbędzie się XIII finał akcji organizowanej przez Instytut Humanites – Człowiek i Technologia:  HumanBE -…

Sałatka ziemniaczana na każdą okazję!

Bardzo smaczna sałatka ziemniaczana z sosem winegret. Polecam ją na wszelkiego rodzaju okazje, czy to imprezy domowe, czy…

Zmierz się z osteoporozą – zachęca Anna Jurksztowicz

Dlaczego zdecydowała się Pani zostać ambasadorką kampanii "ZMIERZ SIĘ"?Przemówiły do mnie liczby. Osteoporoza to wyniszczająca, podstępna i bardzo…

Problemy z oddawaniem moczu? Może to przerost prostaty?

Mimo że wielu mężczyzn nie zwraca uwagi na swoją prostatę aż do wystąpienia problemów, jest to niezwykle istotny…

Przepis na Barszcz Wigilijny

Barszcz Wigilijny Nie ma Wigilii bez barszczu wigilijnego. Oto mój sprawdzony przez wiele lat przepis.Na tydzień wcześniej przygotowuję…

Przepis na pierniczki

Pierniczki 300 g mąki pszennej + mąka do podsypywania ciasta podczas wałkowania 150 ml miodu 50 g cukru…

Co dzieje się z organizmem przez brak snu. Do czego prowadzą notoryczne trudności z zasypianiem?

Większość z nas lubi na co dzień się wyspać. Kiedy snu zaczyna brakować, pojawia się niepokój, gonitwa myśli…

Skóra zwierciadłem kondycji naszego organizmu

Piękno pochodzi od wewnątrz, a skóra mówi dużo o kondycji naszego organizmu. Skóra jest największym organem ludzkiego organizmu,…

Jak dbać o skórę maluszka – wsparcie dla młodych mam!

Skóra to jeden z największych narządów ludzkiego organizmu. Troska o nią jest zatem bardzo ważnym elementem dbania o…

Wsparcie dróg moczowych w okresach infekcyjnych po antybiotykoterapii

Infekcje intymne to wstydliwy i kłopotliwy problem, z którym statystycznie co druga kobieta boryka się przynajmniej raz z…

Naturalne wsparcie układu moczowego – sprawdź, jak o siebie zadbać!

Zdrowie układu moczowego jest niezwykle ważne. Jego prawidłowe działanie pozwala bowiem pozbywać się z organizmu niekorzystnych produktów przemiany…

Stres i jego wpływ na sen – 15 sposobów, jak siebie wspomóc!

Stres to nasz codzienny towarzysz. Praca, dzieci, związek, relacje z przyjaciółmi, wyzwania finansowe, troska o dom, chęć zadbania…

Jak wspomóc odporność dziecka w sezonie jesienno-zimowym?

Układ odpornościowy dziecka ma na co dzień wiele wyzwań, a szczególnie trudne czekają go w sezonie jesienno-zimowym. W…

Praca biurowa – jak wspomóc wzrok podczas pracy przed komputerem?

Na skutek rozwoju technologii, coraz więcej czasu spędzamy przed ekranami, zarówno w pracy, jak i w czasie wolnym.…

Profilaktyka chorób serca – dlaczego bez magnezu ani rusz?

Magnez (Mg) to jeden z najważniejszych jonów, których ludzki organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Odgrywa ważną rolę m.in.…

W życiu nic mnie nie przerasta – jak utrzymać prawidłowy poziom testosteronu?

Testosteron jednoznacznie kojarzy się z męskością – i słusznie. Jest to jeden z głównych hormonów steroidowych, wydzielanych przede…

DHEA – na ratunek seksualności! Jak poprawić jakość życia seksualnego po pięćdziesiątce?

Seksualność jest jedną z bardzo ważnych sfer życia – na każdym jego etapie. Jak wpływa na nią dojrzały…

Sport a zdrowie stawów – 5 skutecznych zasad, jak o nie dbać

„Sport to zdrowie” – czy zawsze? Cóż, nie jest tajemnicą, że aktywność fizyczna wiąże się z obciążeniem i…

Kamica nerkowa? Nigdy więcej!

Wskazuje się, że co najmniej raz w życiu napadu kolki nerkowej doświadcza 5 proc. kobiet i nawet 10…

Jak dbać o zdrowie nóg każdego dnia? 7 sprawdzonych sposobów 

Troska o zdrowie nóg powinna przyświecać nam na co dzień. Współczesny pęd nie ułatwia bowiem dbania m.in. o…

Rola żelaza w utrzymywaniu odporności – sprawdź, jak wesprzeć swój organizm!

Żelazo jest dla nas jednym z niezbędnych składników – dzięki jego odpowiedniej ilości, możemy prawidłowo funkcjonować. Jest bowiem…

Przytłacza Cię codzienne zmęczenie i chcesz się go pozbyć? Sprawdź, co ma z tym wspólnego… magnez!

XXI wiek nie rozpieszcza naszych organizmów. Żyjemy szybko, wypełniając naszą codzienność stresem i presją, a ilość docierających do…

Hemoroidy – temat wstydliwy, a tak powszechny! Sprawdź, jak działać prewencyjnie

Hemoroidy, a w zasadzie nieprawidłowości w ich zakresie, to dla wielu osób bardzo wstydliwy problem. Jako że niewiele…

Co spakować do walizki na wakacje z dzieckiem?

Przygotowanie bagażu do wyjazdu wakacyjnego z dziećmi często jest nie lada wyzwaniem. Trzeba bowiem być gotowym na wszystkie…

Insulinooporność a magnez – jak ustrzec się niedoborów i dlaczego jest to aż tak ważne?

Insulinooporność to problemem, który dotyczy coraz większej części społeczeństwa. Na jej rozwój wpływa bardzo wiele czynników – wiek,…

Jak uniknąć nawrotu kamicy nerkowej?

Kamica nerkowa jest problemem, który dotyczy bardzo wielu osób – wskazuje się, że doświadcza jej około 5-20% populacji…

Ruszczyk kolczasty – jak może wesprzeć Twój organizm? Właściwości i zastosowanie

Ruszczyk kolczasty to jedna z roślin, które od starożytności pełnią ważną rolę w zakresie wspierania ludzkiego organizmu. Jest…

Kolagen na stawy – czy pomaga? Sprawdź, gdzie go znaleźć i jak stosować

Kolagen to jedno z kluczowych dla nas białek – stanowi aż około 1/3 wszystkich protein, jakie posiadamy w…

Żelazo dwuwartościowe vs. trójwartościowe – czym się różnią i które skuteczniej nas wspiera?

Żelazo to jeden z najistotniejszych składników mineralnych, które znajdują się w naszych organizmach. Choć mamy go znacznie mniej…

Lekkie nogi – jak zadbać o prawidłowe krążenie żylne?

Potrzeba wzmożonej troski o układ żylny dotyczy dużej części społeczeństwa. Współczesna codzienność, która pełna stresu, nieodpowiedniego żywienia i…

Witamina D latem – dlaczego całoroczna suplementacja jest ważna?

Dane wskazują, że niski poziom witaminy D we krwi dotyczy nawet 80-90% populacji (niezależnie od płci, wieku czy…

Jak przygotować się do snu?

Chcesz spokojnie spędzić okres przygotowań do świąt i nacieszyć się świętami? To się wysypiaj! Jak nastroić organizm, by…

Radosne święta. Również dla nerek!

Są narządem, który według chińskiej medycyny jest odpowiedzialny za witalność, a według zachodniej oczyszczalnią, fabryką i centrum sterowania…

Konsekwencje nieleczonych zaburzeń snu u osób starszych

Problemy ze snem pojawiają się i są uciążliwe na wszystkich etapach naszego życia. Jednak gdy problem dotyka osób…

DHEA dla kobiet po 40.

Dehydroepiandrosteron zmniejsza poczucie przewlekłego zmęczenia, poprawia funkcje poznawcze, wpływa na przemianę materii, poprawia libido – to jedne z…

Rodzinny wyjazd na narty

Wspólne szusowanie po śniegu jest możliwe nie tylko w Karpatach, ale również na Pomorzu i w centrum Polski.…

Dermokosmetyki – Shecell dermatologic i Cudocell Max

Odwodniona, naczynkowa, skłonna do przebarwień, wymagająca skóra potrzebuje specjalistycznej pielęgnacji. Odpowiedzią na jej potrzeby są powstałe dermokosmetyki zawierające…

Jego Wysokość BIGOS!

Króluje na stołach, choć wywodzi się z gminu – jest dzieckiem piętnastowiecznej biedy i pomysłowości Uznajemy go za…

Świąteczny work life balance

  Bądź konsekwentna, a zdążysz „ogarnąć” dom i bliskich w okresie świąt, zaprezentować swój kulinarny kunszt i –…

6 porad na święta

  Niepotrzebne skreśl W grudniu dzień trwa tylko niecałe osiem godzin i dochodzą nam dodatkowe obowiązki związane z…

Jestem szczęśliwa - wywiad z Beatą Pawlikowską

O tym, jak dobrze żyć, pozytywnie myśleć oraz czego można nauczyć się od kotów opowiada podróżniczka, pisarka i…

Jak wesprzeć układ oddechowy u dziecka jesienią?

Infekcja dróg oddechowych to ciężki okres dla malucha. Temperatura, bóle gardła, katar, nieprzespane noce… Każdy rodzic chce tego…

Niezbędnik grzybiarza

Grzyby nie mają żadnej wartości odżywczej, są tylko smaczne – jeszcze do niedawna krążyła o nich taka marna…

Miłość jest w życiu najważniejsza

W październiku Katarzyna Żak będzie świętować wydanie nowej płyty. Tym razem tylko o… miłości. Wszystkie teksty są autorstwa…

Złoto Azteków - dynia

Wzmacnia układ odpornościowy, przeciwdziała nowotworom i chorobom krążenia, usprawnia spalanie tłuszczu, łagodzi objawy choroby nerek, działa uspokajająco i…

6 porad na jesień 2019

  1. Zaszczep się przeciw grypie Nie czekaj, aż twoich najbliższych dopad­nie grypa. Jeśli nie macie przeciwwskazań, postaraj…

Prostata – męski gruczoł

Przez całą młodość panowie nawet nie mają świadomości jej istnienia. Bo dobrze działa. Niestety, koło pięćdziesiątki zaczyna nieprzyjemnie…

Witaminy – jesienni superbohaterowie

Kichamy, kaszlemy… Jak co roku. Mówimy sobie: „W końcu to jesień!”. Ale tak nie musi być! Tym bardziej, że coraz więcej osób ciężko znosi zakażenia górnych dróg oddechowych. Na pomoc przychodzą witaminy D, E i A.

Radosna i błyskotliwa!

  DHEA wpływa na dobry nastrój i zmniejsza uczucie przewlekłego zmęczenia. Jego pełna nazwa to dehydroepian­drosteron. Ale lekarze…

Idealny jesienny dzień

  O tym, czy zbliżające się jesienne dni spędzimy w dobrym nastroju, pełni werwy i energii, czy też…

Kamica nerkowa – cichy wróg

Jak zachować nerki w dobrym zdrowiu? Czy wystarczy przestrzegać diety, by nie mieć problemów z „kamieniami”? Są jednym…

Profilaktyka AMD - jak dieta wpływa na narząd wzroku

Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) powoduje uszkodzenie siatkówki oka i jest związane z wiekiem. Można je ograniczyć. Dowiedz się jak!

Z psem na plażę

Wyjazd na wakacje to radość dla całej rodziny. Wyjazd z czworonogim pupilem to radość podwójna. By wypadł doskonale,…

Gazpacho i tarator – chłodne zupy na gorące dni

Znajdują się w menu każdego kraju, w którym doskwierają upały. O czym mowa? O chłodnikach!

Tai chi, czyli pakiet antystresowy

50 % pracujących deklaruje, że doświadcza w pracy nadmiernego stresu. Tai chi to sposób, aby się go pozbyć.

6 porad na lato

Zabrać rowery czy wypożyczyć? W miejscach, w których spędzamy urlopy, wypożyczalnie działają niemal na każdym rogu. Oferowany tam…

Jestem stworzona do rozmów z ludźmi

O tym, jak żyć w harmonii z sobą samą, co sprawia, że jest szczęśliwa, i dlaczego tęskni za…