Na skutek rozwoju technologii, coraz więcej czasu spędzamy przed ekranami, zarówno w pracy, jak i w czasie wolnym. To nie pozostaje bez wpływu na nasz organizm: układ mięśniowo-szkieletowy, psychikę i wzrok. [1] Na szczęście istnieją sposoby, by móc w tym wszystkim o siebie zadbać i wesprzeć organizm. Co jest kluczowe w kontekście wzroku i jak chronić oczy przed oddziaływaniem monitora? Podpowiadamy!
Spis treści:
- Jak praca przed komputerem może wpływać na wzrok?
- Praca przed komputerem a wzrok – podstawowe wskazówki
- Dodatkowe sposoby wsparcia widzenia – jak dbać o oczy?
Dla osób wykonujących prace biurowe, komputer stacjonarny lub laptop to podstawowe narzędzia pracy. Co więcej, współcześnie nie da się w zasadzie obyć bez połączenia z Internetem, do którego dostęp mają wszystkie nowoczesne smartfony. To kolejny ekran, z którym muszą radzić sobie nasze oczy.
Jak praca przed komputerem może wpływać na wzrok?
Przede wszystkim skutkiem długotrwałego kontaktu oczu z ekranem jest generalne przemęczenie narządu wzroku oraz nieprawidłowości pojawiające się w zakresie ostrości widzenia.[1] Jednym z ważnych czynników, które odpowiadają za tego typu problemy, jest emitowane przez ekrany światło niebieskie. Jest to światło widzialne, czyli element promieniowania elektromagnetycznego, który oddziałuje na siatkówkę oka.[3]
Warto też pamiętać, że praca przed komputerem to zwykle praca w zamkniętym pomieszczeniu, co często niekorzystnie wpływa na nawilżenie tkanek. Mowa zarówno o tkankach skórnych, jak i np. uczuciu suchości w gardle, czy właśnie w oczach. Wiąże się to m.in. z faktem nieodpowiedniego nawilżenia powietrza. Optymalna wilgotność dla naszych organizmów to 45-65 proc. Niestety, w budynkach zamkniętych w zasadzie zawsze działają klimatyzacja lub ogrzewanie, które przesuszają powietrze. Jeśli w efekcie staje się ono zbyt suche, oczy mogą zacząć piec, swędzieć, być zaczerwienione itd. Co ważne, suche powietrze jest szczególnie niekorzystne dla osób, które noszą soczewki kontaktowe. W ich przypadku ryzyko pojawienia się różnego rodzaju dyskomfortów w obszarze wzroku jest w tym kontekście większe niż u pozostałych pracowników.[1]
Warto także pamiętać, że podczas pracy przed komputerem znacznie rzadziej mrugamy. Co więcej, powieki nie domykają się w tym czasie do końca, a to także może skutkować zbyt słabym nawilżeniem gałek ocznych filmem łzowym.[3]
Praca przed komputerem a wzrok – podstawowe wskazówki
Są też jednak dobre wiadomości! Jeżeli zostaną zapewnione prawidłowe warunki pracy, łatwiej będzie utrzymać prawidłowe funkcjonowanie wzroku. Mowa przede wszystkim o odpowiednim przygotowaniu przestrzeni biurowej, a także edukacji zwiększającej świadomości, jak samodzielnie możemy dbać o oczy. Warto w tym kontekście pamiętać m.in. o wymienionych poniżej wskazówkach:
- ekran komputera należy ustawić na odległość 45-80 cm od oczu – te zaś powinny znajdować się delikatnie ponad wysokością górnej krawędzi monitora;[4]
- w przypadku laptopów, poleca się podłączenie dodatkowego monitora zewnętrznego lub przenośnej klawiatury oraz myszy;[2]
- nie powinno się ustawiać zbyt wysokiej jasności ekranu – im większy kontrast pomiędzy poziomem naświetlenia ekranu a światłem obecnym w danym pomieszczeniu, tym większe napięcie mięśni wokół oczu; [3]
- monitor komputera nie powinien stać na tle lub naprzeciwko okien – najlepiej ustawić go bokiem, co pozwoli uniknąć szkodzących oczom odbić oraz nadmiernych kontrastów;[5]
- jeżeli jednym z ekranów niezbędnych do pracy jest ten, w który wyposażono smartfona, należy pamiętać, by nie trzymać go zbyt blisko oczu – długie patrzenie na elementy ulokowane w niewielkiej odległości od narządu wzroku silnie go obciąża, poddając długotrwałemu napięciu;[3]
- w pomieszczeniu, w którym pracuje się z komputerem, warto zainstalować nawilżacz powietrza – tego typu urządzenie pomoże zadbać o prawidłowy poziom wilgotności; [3]
- poleca się robić odpowiednio częste przerwy – tak, by oczy nie były stale skupione na elementach znajdujących się w bliskich odległościach. Minimum co 20 minut należy zrobić kilku lub kilkunastosekundową pauzę, podczas której wzrok skieruje się kilka metrów za monitor. [3]
Dodatkowe sposoby wsparcia widzenia – jak dbać o oczy?
Poza kwestiami związanymi bezpośrednio z obszarem pracy, warto pamiętać, że o wzrok powinno się dbać także poza nią. Po pierwsze, warto wykonywać odpowiednie ćwiczenia, np. ćwiczenia akomodacji, konwergencji czy fuzji – najlepiej początkowo korzystać w tej kwestii z pomocy ortoptysty, optomeetrysty czy optyka, którzy mogą wyjaśnić, jak należy je prawidłowo przeprowadzać.[3]
Po drugie, na zdrowie oczu istotnie oddziałuje też dieta. Nie powinno zabraknąć w niej przede wszystkim witamin C oraz E, które wspomagają komórki przed stresem oksydacyjnym. , a także cynku pomagającego w utrzymaniu prawidłowego widzenia i luteiny.[3] Wsparcie w zakresie dostarczania tego typu składników wraz z pożywieniem zapewniają suplementy diety jak np. Bioretinof lub Bioretinof luteina z zeaksantyną. Znajdziemy w nich m.in. wspomniane witaminy (E i C), cynk, a także dodatkowe składniki aktywne, jak chociażby rutyna, witamina B6, czy właśnie luteina z zeaksantyną. W tym ostatnim przypadku warto podkreślić, że zeaksantyna i luteina to karotenoidy. Zgadza się – warto podejść do troski o wzrok bardzo szeroko, zwłaszcza jeśli praca przed komputerem to nasza codzienność!
Bibliografia:
- Piskulska S., Licealista na oku – czyli co nastolatkowie wiedzą o profilaktyce dobrego widzenia, Optyka 2017; 4(47), s. 48-52
- Kamińska J., Tokarski T. (2016). Ergonomia pracy z komputerem – od tabletu do stanowisk z wieloma monitorami, Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP PIB)
