Zdrowie układu moczowego jest niezwykle ważne. Jego prawidłowe działanie pozwala bowiem pozbywać się z organizmu niekorzystnych produktów przemiany materii, które uwalniane są wraz z moczem. Pomaga też regulować gospodarkę kwasowo-zasadową oraz produkować reninę, która jest niezwykle istotna dla utrzymywania prawidłowego ciśnienia krwi [1] . Niestety, jak wszystkie układy naszego organizmu, on także wystawiany jest na szereg wyzwań. Jak zatem można wspierać jego prawidłowe funkcjonowanie? Podpowiadamy!
Spis treści:
- Budowa układu moczowego – co warto o niej wiedzieć?
- Jak dbać o układ moczowy – 15 sposobów na codzienne wsparcie
Budowa układu moczowego – co warto o niej wiedzieć?
Prawidłowa praca układu moczowego i wypełnianie opisanych wyżej funkcji zależą od każdej jego części. Warto zatem wiedzieć, że na układ moczowy składają się:
- nerki – położone są w tylnej części jamy brzusznej, po dwóch stronach kręgosłupa (pomiędzy częścią piersiową a lędźwiową). Są bardzo ukrwione, czego dowodem jest m.in. fakt, że przepływa przez nie aż około 25 proc. krwi, jaką serce wyrzuca przy okazji każdego skurczu! Są istotne m.in. dla: utrzymywania odpowiedniego ciśnienia krwi, ciśnienia osmotycznych płynów ustrojowych czy prawidłowego działania gospodarki wapniowej;
- moczowody – łączą miedniczki nerkowe z pęcherzem moczowym. To narząd parzysty, mający ok. 28-34 cm długości. Skurcze warstwy mięśniowej moczowodów są kluczowe dla prawidłowego przepływu moczu pomiędzy wspomnianymi miedniczkami a pęcherzem;
- pęcherz moczowy – to właśnie w nim gromadzi się mocz. Średnio jego objętość wynosi ok. 500 ml. Najczęściej potrzebę oddania moczu odczuwa się w momencie, gdy w pęcherzu znajduje się ok. 250-300 ml;
- cewka moczowa – ze względu na budowę anatomiczną, żeńska cewka moczowa jest znacznie krótsza niż męska (ok. 3-5 cm vs. 17,5-20 cm). Generalnie jednak jest to przewód, który stanowi swego rodzaju łącznik pomiędzy pęcherzem moczowym a ujściem zewnętrznym i służy do pozbywania się moczu z organizmu. Warto przy tym wiedzieć, że w ciągu jednej doby, zdrowa osoba wydal zwykle od 600 do nawet 2500 ml moczu. [2]
Jak dbać o układ moczowy – 15 sposobów na codzienne wsparcie
Jak zatem łatwo wnioskować z powyższych informacji, zdrowie układu moczowego jest niezwykle istotne dla homeostazy całego organizmu. Kluczowa jest zatem odpowiednia troska o jego kondycję. Oto 15 sposobów, które pomogą Ci na co dzień zadbać o prawidłowe funkcjonowanie swojego układu moczowego:
- odpowiednia higiena okolic intymnych – przede wszystkim powinna być regularna. Do mycia miejsc intymnych nie należy jednak stosować żadnych myjek czy gąbek. Są bowiem idealnym środowiskiem do rozwoju niekorzystnych patogenów, które następnie łatwo przenieść wprost do dróg moczowo-płciowych. Co ważne, znacznie korzystniejszy jest w tym kontekście szybki prysznic niż długie kąpiele w wannie; [3,4]
- higiena przed i po stosunku płciowym – poleca się myć narządy płciowe przed stosunkiem, zaś po zbliżeniu, zawsze powinno się oddać mocz, aby wypłukać prowadzone do cewki bakterie (ułatwić to może wypicie przed stosunkiem dodatkowej szklanki wody); [4]
- odpowiedni kierunek podcierania – podcieranie po skorzystaniu z toalety zawsze powinno odbywać się od przodu do tyłu. Znacznie zmniejsza to ryzyko przeniesienia bakterii kałowych do cewki moczowej. Dotyczy to także wycierania po kąpieli; [4]
- odpowiednia bielizna – najlepiej wybierać bieliznę dość luźną i zrobioną z naturalnych materiałów, które „oddychają”. Należy zmieniać ją codziennie; [4]
- utrzymywanie czystości w WC – do jego czyszczenia należy stosować specjalnie przeznaczonych do tego środków i należy robić to regularnie;
- ostrożność przy korzystaniu z toalet publicznych – w miejscach publicznych nigdy nie powinno się siadać bezpośrednio na deskę sedesową;
- częste mycie rąk – podstawą jest mycie rąk po skorzystaniu z toalety, choć nie tylko. Nieumytymi rękoma nigdy nie powinno się dotykać miejsc intymnych;
- regularne i całkowite opróżnianie pęcherza – zalegający w pęcherzu mocz sprzyja rozwojowi różnego rodzaju nieprawidłowości. Nie powinno się czekać do momentu, gdy odczuje się silne parcie na pęcherz – najlepiej opróżnić go wcześniej; [3]
- unikanie kąpieli w zbiornikach, których stan wody nie jest kontrolowany – to ryzykowne nie tylko ze względu na zdrowie układu moczowego, lecz całego organizmu; [3]
- regularne badania moczu – poleca się, by zdrowe osoby wykonywały je przynajmniej raz w roku. Skierowanie na podstawowe badania moczu może wystawić lekarz rodzinny; [3]
- regularne wizyty ginekologiczne kobiet – niektóre problemy z układem moczowym są bezpośrednio związane z aktywnością seksualną lub ze zmianami wynikającymi z menopauzy (zmianom ulega wtedy m.in. flora bakteryjna narządów intymnych, co zwiększa ryzyko rozwoju niekorzystnych patogenów, które mogą zaszkodzić zarówno drogom rodnym, jak i właśnie układowi moczowemu). Wraz z lekarzem ginekologiem można spróbować zmniejszyć tego typu ryzyko; [4]
- wspierająca dieta – warto pamiętać o dodawaniu do swojego menu produktów, które mają silne działanie antyoksydacyjne, jak np. witamina A, E czy C;
- odpowiednie nawadnianie organizmu – dorosła osoba powinna wypijać co najmniej 2-2,5 l płynów dziennie. Pozwoli to na regularne oddawanie moczu i tym samym wypłukiwanie niekorzystnych składników, jak np. osady soli mineralnych;
- suplementacja wspierająca układ moczowy – tego typu produkty pomagają dostarczyć do organizmu m.in. wspomniane wyżej antyoksydanty. Przykładowo witaminę C, którą można znaleźć chociażby w żurawinie. To owoc znany z korzystnego działania na układ moczowy [5], stąd też ekstrakt z żurawiny jest jednym z kluczowych składników m.in. suplementu diety Furoxin. Warto podkreślić, że ekstrakt w suplemencie jest standaryzowany. Przy procesie standaryzacji wykonuje się nie tylko badanie na zawartość substancji, ale również ocenę czystości surowca. Ekstrakt standaryzowany daje gwarancję jakości otrzymanego preparatu i pewność, że każde jego opakowanie ma takie samo stężenie składników.
- Co ważne, w składzie suplementu Furoxin znajduje się również inny roślinny składnik, jakim jest ekstrakt z pokrzywy. Ten zaś m.in. wspomaga prawidłowe oczyszczanie organizmu i wspiera naturalne siły odpornościowe;
- troska o ogólną odporność organizmu – osłabiona odporność może odbić się na funkcjonowaniu wszystkich układów organizmu, w tym także układu moczowego. Warto zatem dbać o siebie holistycznie, m.in. zapewniają sobie odpowiednią ilość snu, aktywności fizycznej czy troski o zdrowie psychiczne. Układ moczowy będzie Ci za to wdzięczny!
Bibliografia
- Ambroziak E., Chmielecka J. (2007). Technik Masażysta. Charakteryzowanie budowy i czynności organizmu człowieka. Poradnik dla ucznia, Radom: Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
- Walentowicz M., Krzemiński D., Kopański Z., Liniarski M., Tabak J., Dyl S., Kieczka-Radzikowska K., Mazurek M., Wybrane zagadnienia z anatomii i fizjologii układu moczowego, Journal of Clinical Healthcare 3/2017
- Łukawska U., Snarska K. (2019). Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem z zakażeniem układu moczowego [w:] Klimaszewska K., Baranowska A., Krajewska-Kułak E. (red.) Współczesne wyzwania w ochronie zdrowia. Tom II, Białystok: Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
- Białobrzeska, B., Profilaktyka zakażeń układu moczowego u pacjentów po przeszczepieniu nerki, Forum Nefrologiczne 2011;4(3):266-271
- Baranowska M., Bartoszek A., Antyoksydacyjne i przeciwdrobnoustrojowe właściwości bioaktywnych fitozwiązków żurawiny, Postepy Hig Med Dosw (online), 2016; 70: 1460-1468