Witaminy – jesienni superbohaterowie

Kichamy, kaszlemy… Jak co roku. Mówimy sobie: „W końcu to jesień!”. Ale tak nie musi być! Tym bardziej, że coraz więcej osób ciężko znosi zakażenia górnych dróg oddechowych. Na pomoc przychodzą witaminy D, E i A.

Jesień ma swoje prawa, którym od tysiącleci ludzki organizm musi się podporządkować. Chłody, zimne deszcze, mało słońca. To wszystko powoduje, że w organizmie następuje mobilizacja systemu odpornościowego. Ciało wie, że trzeba będzie przetrwać trudny okres i poza zimnem i wilgocią poradzić sobie z atakiem wirusów czy bakterii. Stąd wzmożona praca narzą­dów limfatycznych – migdałków, szpiku kostnego, grasicy (tylko u dzieci), śledziony i węzłów chłonnych.

Kiedy organizm nie daje rady

Nie zawsze jednak organizm sobie radzi. Przepracowany, niewyspany, źle odżywiony, ociężały, zatruty nikotyną oraz substancjami smolistymi nie potrafi wytworzyć odpowiedniej ilości limfocytów T i B oraz makrofagów bezpośrednio odpowiedzialnych za likwidowanie zagrożeń. Wówczas łatwiej o przeziębienie, zapalenie gardła czy oskrzeli. Często dochodzą do tego niedoleczenie choroby i pojawia się dodatkowy problem – osoby chorujące na astmę zaczynają odczuwać poważne dolegliwości – kaszel, duszności, trudności w oddychaniu, ponieważ, jak udowodniono, infekcje wirusowe dróg oddechowych są najczęstszą przyczyną zaostrzeń tej choroby.

Wzmacniamy odporność

Jeśli pojawiają się niepokojące objawy, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Ale jeżeli czujemy się dobrze i zależy nam na przeżyciu jesieni i zimy bez poważniejszych chorób, powinni­śmy popracować nad wzmocnieniem układu immunologicznego.

1. Odżywiać się produktami bogaty­mi w witaminy i mikroelementy. Warzywa i owoce; produkty zbożowe i tłuszcze roślinne; orzechy i rośliny strączkowe; drób, jajka i ryby; nabiał i czerwone mięso – w takiej kolejności. Najwięcej warzyw i owoców, najmniej czerwonego mięsa. Osoby odchudzające się powinny zrzucać kilogramy pod okiem fachowca.
2. Ruszać się. Trzy razy w tygodniu przez godzinę – to minimum, którego potrzebuje organizm, by nie zareagować stresem wynikającym z braku ruchu. Jak najczęściej należy ćwiczyć na świeżym powietrzu. Szczególnie wtedy, gdy jest chłodno i wilgotno. Wówczas nie tylko dostarcza się do komórek odpowiednią porcję tlenu, ale również hartuje ciało, m.in. mobilizując układ odpornościowy.
3. Uzupełniać poziom witamin D, E i A oraz cynku i żelaza poprzez odpowiedni dobór składników spożywczych lub suplementację.

Uzupełnianie niedoborów

Tryb życia i przebyte choroby powodują, że często cierpimy na niedobór witamin. W wyrównaniu ich poziomu pomagają suplementy diety zawierające witaminy oraz składniki ułatwiające ich wchłanianie.

• Witamina D, nazywana witaminą słońca, jest syntezowana przez organizm na skutek ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Jej źródłem są też ryby morskie, jajka itd. Jej pozytywny wpływ na układ kostny i nerwowy jest powszechnie znany. Rzadziej mówi się o jej przeciwdziałaniu ostrym zakażeniom układu oddechowego (ARI). Z danych National Institute for Health Research wynika, że osoby z poważnym niedoborem witaminy D, które przyjmowały ją co najmniej raz w tygodniu, zmniejszyły podatność na ARI o prawie połowę. W czasie badań prowadzonych na prawie 11 tys. osób stwierdzono ponadto, że przyjmowanie określonych przez lekarza dawek jest bezpieczne.
• Witamina E uchodzi za witaminę młodości. Wiąże się to z jej silnym działaniem przeciwutleniającym opóźniającym procesy starzenia. Te zaś mają wpływ na częstość zakażeń wirusowych. Im człowiek starszy, tym słabszy układ odpornościowy (dlatego seniorzy są szczególnie zachęcani
  in. do szczepień przeciw grypie). „Annals of the N.Y. Academy of Sciences” publikuje wyniki badań, w których wzięło udział ponad 600 emerytów. Po półrocznym przyjmowaniu witaminy E o 30 proc. rzadziej zapadali na infekcje. Skrócił się też czas ewentualnego chorowania.
• Witamina A znana jako beta-karoten pełni wiele funkcji. Chroni między innymi nabłonek układu oddechowego przed drobnoustrojami, usprawnia działanie błon komórkowych, wzmacnia układ odpornościowy, dzięki czemu można łatwiej zwalczać wirusy i alergeny. Jej najobfitszym źródłem jest rybi tran.

Wszystkie te trzy witaminy pobudzają tworzenie śluzu chroniącego nabłonek dróg oddechowych. Pamiętajmy – jest wiele sposobów na leczenie zakażenia górnych dróg oddechowych, więc korzystajmy z nich.

Czynniki wyzwalające zaostrzenie objawów astmy:

• infekcje wirusowe dróg oddechowych – są odpowiedzialne za ok. 80 proc. ostrych stanów astmy,
• zakażenia rynowirusami potęgującymi reakcję na alergeny,
• zanieczyszczenie powietrza,
• nadmierny wysiłek fizyczny i stres,
• zimne powietrze,
• refluks przełyku,
• konserwanty,
• niektóre leki na nadciśnienie i chorobę niedokrwienną serca oraz przeciwbólowe.

Dane: World Allergy Organization