Kamica nerkowa to problem, który dotyka wielu kobiet i mężczyzn, szczególnie między 30. a 50. rokiem życia. Szacuje się, że dotyka od 5 do 20% populacji, a nawet 1% wszystkich hospitalizacji jest związanych z tą chorobą. Pierwszym zauważalnym objawem jest zwykle kolka nerkowa, objawiająca się silnym bólem w obrębie jamy brzusznej lub w okolicy lędźwiowej. Niestety, w ponad połowie przypadków dochodzi do nawrotów.
Spis treści:
- Podstawowe informacje o kamicy nerkowej
- Jak zapobiegać nawrotom kamicy nerkowej?
Podstawowe informacje o kamicy nerkowej
Kamica nerkowa to choroba związana z wytwarzaniem oraz zaleganiem złogów (nazywanych „kamieniami”) w nerkach. Wyróżnia się kilka rodzajów kamieni, np. kamienie wapniowe, złożone ze szczawianu i fosforanu wapnia, które stanowią nawet 80% przypadków. Specjaliści patrzą na kamicę nerkową z różnych perspektyw, ale co wiadomo na pewno, to że powstaje ona na skutek wytrącania się soli mineralnych w moczu i tworzenia się złogów, które mogą zablokować drogi moczowe, powodując ostry ból.
Co zwiększa ryzyko kamicy nerkowej? Wiele czynników może przyczynić się do wystąpienia kamicy nerkowej. Oto najważniejsze z nich:
- Genetyka – przypadki kamicy nerkowej w rodzinie zwiększają ryzyko zachorowań;
- Dieta – dieta uboga w wapń, bogata w sód oraz wysokobiałkowa może sprzyjać kamicy. Zaleca się także ograniczenie spożycia szczawianów;
- Warunki klimatyczne – szczególnie sprzyjającym otoczeniem dla kamicy jest klimat gorący – zarówno wilgotny (tropikalny), jak i suchy;
- Niewystarczające nawodnienie: zbyt rzadkie przyjmowanie płynów lub spożywanie nieodpowiednich napojów (mocna kawa lub herbata, napoje gazowane, słodzone, alkohol);
- Otyłość;
- Schorzenia takie jak cukrzyca typu 2, zespół metaboliczny, nadczynność przytarczyc i zaburzenia równowagi elektrolitowej zwiększają ryzyko kamicy;
Jak zapobiegać nawrotom kamicy nerkowej?
Wprowadzenie kilku zdrowych nawyków może znacząco zmniejszyć ryzyko nawrotu kamicy nerkowej:
Odpowiednia dieta, połączona z właściwym nawodnieniem
Warto dodać do swojego menu produkty bogate w antyoksydanty, takie jak witaminy A, E i C oraz spożywanie odpowiedniej ilości płynów (2-2,5 l dziennie), co pozwoli na regularne oddawanie moczu i wypłukiwanie niekorzystnych składników.
Najważniejsza jest jednak czysta, filtrowana woda, która powinna stanowić przynajmniej połowę wszystkich wypijanych płynów. Unikaj napojów typu cola, soków grejpfrutowych, mocnych naparów z herbaty i kawy. Zaleca się spożywanie 2,5-3 l płynów dziennie, a w upalne dni zwiększenie ilości wypijanych napojów.
Zaleca się również ograniczenie spożycia szczawianów (szpinak, szczaw, nasiona roślin strączkowych, kakao, czekolada) oraz soli sodowej. Warto natomiast zwiększyć spożycie produktów bogatych w wapń i opartych na diecie wegetariańskiej, co może obniżyć ryzyko nawrotów kamicy nerkowej.
Utrzymanie odpowiedniej masy ciała
Należy podkreślić, że dbanie o utrzymanie prawidłowej masy ciała jest bezpośrednio związane z niskim ryzykiem kamicy nerkowej. W wyliczeniu prawidłowej wagi pomoże wskaźnik BMI (powinien być na poziomie 18–25 kg/m2). Dodatkowo, regularna aktywność fizyczna jest kluczowa, gdyż wspomaga zarówno układ moczowy, jak i sercowo-naczyniowy.
Suplementacja dla osób zdrowych dbających o układ moczowy
Pomocne będzie również wzbogacenie diety w suplementy wspierające układ moczowy, takie jak ekstrakt z pokrzywy. Inne naturalne składniki, takie jak ziele skrzypu polnego czy korzenia lubczyku, wspomagają funkcje wydalnicze nerek i mają działanie moczopędne.
Warto pamiętać, że to troska o ogólną odporność jest kluczowa w przypadku chorób takich jak kamica nerkowa, ale i wielu innych. Należy zatem dbać o odpowiednią ilość snu, aktywność fizyczną oraz o zdrowie psychiczne. Zasady te dotyczą zarówno kobiet, jak i mężczyzn – powinny jednak być sprofilowane pod kątem dobrostanu jednostki. W przypadku wątpliwości, obaw o chorobę lub jej nawroty, warto niezwłocznie skontaktować się z zaufanym specjalistą.
Bibliografia
1. Duława, J., Czynniki rozwoju kamicy nerkowej, Forum Nefrologiczne 2009, tom 2, nr 3, 184–188
2. Skibiński P., Vademecum kamieni nerkowych, Postępy Farmacji 2013;(1-2):20-25
3. Kasperek, D., Kamica nerkowa – postępowanie i dylematy ratownika medycznego – opis przypadku, Praca dyplomowa, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych, Ratownictwo medyczne
4. Świniarski, P. P., Profilaktyka kamicy nerkowej, Przegląd Urologiczny 2013/4 (80)
5. Klinger, M., Współczesne podejście do zapobiegania nawrotom kamicy nerkowej, Urologia Polska 1997/50/3
6. Charles P. McKay, Kamica nerkowa, Pediatria po Dyplomie Vol. 15 Nr 4, Sierpień 2011
7. Tabaszewska, M., Ocena wybranych właściwości prozdrowotnych konfitur z borówki brusznicy [w:] Składniki bioaktywne surowców i produktów roślinnych, s. 111-122, Polskie Towarzystwo Technologów Żywności, Kraków 2014
8. Baraniak, J., Kania-Dobrowolska, M., Działanie moczopędne wybranych surowców roślinnych, Postępy fitoterapii 2019; 20(3): 194-198
9. Szpital Uniwersytecki nr 2 im dr. Jana Biziela, Ulotka: Kamica nerkowa – zalecenia dietetyczne